Big TRADE-OFF

Хүмүүс бид өдөр тутмын амьдралд үргэлж шийдвэр гаргаж байдаг бөгөөд тэр бүрт Trade-off-той нүүр тулгарч байдаг билээ. Дэлгүүрт ороод талх авах уу, гурилан боов авах уу, хэрэв талх авбал хольцонд нь жимсний чанамал авах уу, цөцгийн тос авах уу... Найзуудтайгаа цагийг хөгжилтэй өнгөрүүлэх үү, үгүй бол оронд нь маргаашийн эдийн засгийн онолын хичээлийн шалгалтанд бэлдэх үү гэх мэт маш олон сонголтуудын боломжит хувилбарууд бидний эргэн тойронд маань хэлхэлдэж байдаг. Хүмүүс ч энэ болгонд өөрт алдагдсан боломжийн өртөг хамгийн бага байх тэр сонголтыг хийдэг. Магадгүй талхан дээр цөцгийн тос түрхэж идэх дуртай хүн байж болно шүү дээ, тиймдээ ч түүний хийж болох сонголтын алдагдаж байгаа зардал нь гурилан боов эсвэл жимсний чанамал юм.

Энэ бүх сонголтуудыг томоохон хэмжээтэйгээр хийж байгааг Big TRADE-OFF гэж байгаа юм. Засгийн газар макро эдийн засгийн үндсэн асуудлуудыг шийдвэрлэхийн тулд инфляцийг хэвийн түвшинд барих, эдийн засгийн өсөлтийг хангах 2-н хооронд Trade-off хийдэг. Өөрөөр хэлбэл эдийн засаг өсөлттэй байна гэдэг үйлдвэрлэлийг дэмжинэ гэсэн үг, үйлдвэрлэлийг дэмжсэн бодлого явуулахад цаана нь үйлдвэрлэгчдийг урамшуулах инфляцийн өсөлттэй нүүр тулгардаг, эс бөгөөс инфляцийг хэвийн түвшинд барьж эдийн засгийн өсөлтийн талаар мартана гэсэн үг юм. Өнөөдрийн байдлаар Монгол улсын засгийн газар орлогын тэгш хуваарилалт болон үр ашигтай байдал гэх 2 сонголтын эхнийхийг нь илүүд үзэж шийдвэр гаргасан нь АБӨ бага гэж үзээд монгол улсын насанд хүрээгүй иргэн бүрт хүүхдийн мөнгө, шинээр гэрлэсэн хосуудад 500,000 төгрөг тэднээс төрсөн нялх үрсэд 100,000 төгрөгний хавтгайрсан халамжийг олгож байна. Саяхан үүн дээр нэмээд Оюу-толгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээнээс орж ирэх мөнгийг иргэн бүрт 1,500,000 төгрөгийн хишиг хүртээх хуулийн төслийн баталсан билээ.

Энэ нь мэдээж бид бэлэн мөнгө гартаа авч нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүний өсөлтөөс татгалзсан үзэгдэл боловч энд эрэлтээс үүссэн инфляци гээч урилгагүй зочин бидний зам дээр гарч ирсэн нь 70-н вафли 150 болсон, 50-н мишка чихэр 90 төгрөгт хүртэл үнээ өсгөснөөр харагдаж байна. За яахав хүн бүр тэгш байдалд шийдвэр гаргаж байвал үнийн өсөлт ч яамай...

Гэтэл нохой нь хүртэл буруу хуцдаг монголын гажуудалтай тогтолцооны уршгаар мөнгийг баруун солгойгүй цацсан ч орлогын тэгш хуваарилалт явагдахгүй байна. Нэгэн бяцхан жаалын хүсэлтээр аав нь түүнд тоглоомон машин авч өгсөн нь дунд сургуулийн туршлагатай багшийн сарын цалингаас өндөр үнэтэй байна шүү дээ, нөгөө Лоренцийн муруй хэвтээ тэнхлэгтэй наалдах нь ээ. Уул нь бид нар чинь түм буман боломжит хувилбаруудын эргэн тойронд амьдарч байж яагаад заавал ийм солгой сонголтыг Big TRADE-OFF байдлаар хийж орхив доо ... !!!

Эрхэм хүндэт эдийн засагчид аа ...

Нэгэнт миний бие СЭЗДС-н БЭЗ ангид сурч байгаагийн учир ямар нэгэн статисикийн тоо баримт, өгөгдөл, мэдээлэлийн шаардлагатай ойр ойрхон тулгардаг билээ. Тиймээс өөрт буй 2008 оны статистикийн эмхэтгэлийг мэргэжил нэгт анд нөхөддөө хэрэг болох байх гэсэн үүднээс хүргэж байна. ГоГо дээр шээрлэсэн тул 7 хоногийн дотор татаж авах шаардлагатайг анхаарна уу !!! /2009.12.19/

татах

Marketing

Сонгох сонгогдохын огтлолцол дээр орших маркетингийн шинжлэх ухаан нь нийгэм дэх бүхий л үйл ажиллагаанд тусгалаа олдог нь маркетингийн хөдлөшгүй 22 хуулиар аль хэдийн батлагдсан билээ. Харин энэхүү хуулийг зөв ашигласнаар нийгмийн сайн сайхан байдалд хэрхэн нөлөөлөх, түүнд ямар байдлаар хувь нэмэрээ оруулах талаар одоо авч үзье.

Нийгмийн гишүүн бүр өөрийн ашиг сонирхлын төлөө үйл ажиллагаа явуулдаг, хувиа хичээсэн байдаг. Хэдийгээр энэ хар амиа бодсон үйлдэл нь бусдад сөрөг нөлөө үзүүлэх мэт харагдах боловч үнэн хэрэгтээ хүн бүр ийм үйл ажиллагаа явуулснаар бие биенийхээ хүсэл зоригийг хангаж нийгэмд сайн сайхан байдал тогтдог гэж Адам Смит 1776 онд хэвлүүлсэн “Үндэсний баялаг” хэмээх алдарт бүтээлдээ тэмдэглэсэн байдаг. Үүнийг арай ондоо өнцгөөс ажиглавал өнөөдөр үйл ажиллагаа явуулж буй бизнесийн байгууллага бүр маркетингийн зөв стратеги баримталбал, хүн бүр маркетингийн зөв бодлого боловсруулж амьдарвал нийгэм өөрөө үл үзэгдэгч гарны тусламжтай сайн сайхан байдал руу тэмүүлнэ гэсэн үг юм.

Нийт зах зээл дээр ажиллаж буй пүүсүүдийг та газрын зураг дээр буй мэт ажиглаад үз дээ, аалзны тор шиг нарийн уялдаатай, нэгнийх нь гаргасан шийдвэр-явуулсан үйл ажиллагаа нөгөөд нь шууд болон шууд бусаар нөлөөлж байгаа биз. Цаашлаад масштабыг нь багасгаад харвал нэг салбарт ажиллаж байгаа пүүсүүд зах зээлээ хуваад авчихсан анд нөхөд лугаа ажиллаж байгаа биз. Өөрөөр хэлбэл нэг салбарт үйл ажиллагаа явуулж байгаа компаниудын өрсөлдөөн юм. Өрсөлдөх гэдгийг шууд утгаар нь нэг нь нөгөөгөө нухчин дарах гэж ойлгогдох боловч бизнесийн орчинд энэ нь ижилхэн бараа үйлчилгээ хэрэглэгчдэд санал болгодог компаниуд бие биенээсээ ялгарч хэрэглэгчдээ татах гэсэн утгыг агуулна. Тийм ч учраас маркетингийн зөв стратеги баримталсан байгууллага оршин байна, эс бөгөөс зах зээлийн хуулийн дагуу зах зээлээс шахагдан гарна. Гэхдээ нийгмийн амьдралд орогнох байр мундахгүй олддог нь гайхалтай, бүүр хүнд нөхцөлд орвол сул зай эзэмшигч байсан ч болно. Хамгийн гол нь өөртөө ашигтай ажиллах нь чухал юм. (ашиг гэдэг юугаар ч хэмжигдэж болно)

Нийгэмд амьдарч буй хүмүүс өөрт буй хязгаарлагдмал нөөцөөрөө хязгааргүй хэрэгцээгээ хангахын төлөө эцэс төгсгөлгүй шийдвэр гаргаж байдаг боловч шийдвэр бүр оновчтой байдаггүй билээ. Хомс нөөцийнхөө хүрээнд оновчтой сонголтыг хийж байгаа хүмүүсийг ажиглавал оюун санаандаа нарийн судалгаа хийж (ажиглалтын аргаар) түүнийхээ үр дүнд тулгуурлан шийдвэр гаргаж байгаа харагддаг. Мөн тэдгээр хүмүүс нийгэм хамт олныхоо дунд өөрийн гэсэн имиж (brand), хоногшилтыг бий болгосон байдаг. Жишээлбэл: өөртөө итгэлтэй байдал, онгироо зан, урт үс, бага зэргийн сахалтай СЭЗДС-н багш хэн бэ гэвэл СЭЗДС-н оюутнууд дуу нэг ЭЭТ-н багш Гансүлд гэж хэлэх байх. Энэ бол хүмүүс бид өөрсдөө ч мэдэлгүй маркетингийн үйл ажиллагаа явуулдаг болохын нэг тод илрэл юм.

Дээр дурдсанчлан сонгох сонгогдохын огтлолцолыг маркетинг гэдэг юм бол нийгэмд хүмүүс хоорондоо, хүмүүс байгууллагатай, байгууллага байгууллагатайгаа харилцаанд орж ямар нэг зүйлийг биенээсээ сонгож, бие биедээ сонгуулдаг, маркетингийг үүсгэж байдаг. Харин тэрхүү үүсэн бий болсон маркетингийг чанарын өндөр түвшинд явуулж өөр хоорондын хэрэгцээ, шаардлагыг хангаж чадвал сайн сайхан нийгмийг цогцлоож болно.

Энэ бүгдийг нэгтгэн дүгнэвэл амьдрал өөрөө маркетинг юм, аз жаргалыг бид өөрсдөө бүтээдэг юм ...

Шарга Морьт овогт Даашинхүүгийн Гансүлд багшийн "дунд түвшний микро эдийн засгийн онол" хичээлийн лекцийн тэмдэглэл

Богино хугацааны нийлүүлэлтийн муруй X/22

Үйлдвэрлэлийн богино хугацаанд (Фобус) үйлдвэрлэл явуулах, эсвэл үйлдвэрлэлээ зогсоох шийдвэрээ хэрхэн гаргадаг вэ? гэсэн асуултанд хариулахын тулд биеийн тамираар хичээллэх ёстой бөгөөд дараах тохиолдлуудад шинжилгээ хийнэ.

(энд нөгөө таван нөхцлийг нь бичих гэсэн чинь google намайг бичиж болохгүй гээд алдаа заагаад байхаар нь бичсэнгүй, тэгсэн ч надаар хэлүүлэлтгүй мэдэж байгаа байлгүй дээ)

Дээрх нөхцлүүд дээр үндэслэн пүүсийн short-run supply curve-г MR ба demand, AVC, MC curves-г ашиглан графикт дүрсэлье.

ТӨЗЗ дээр ажиллаж буй пүүсийн эрэлтийн муруй P,=MR, гэсэн байрлал дээр байна гэж үзье. Энэ тохиолдолд пүүс ашгаа max байлгахуйцаар үйлдвэрлэлийн тоо хэмжээг сонгоно гэж үзвэл үнийн тоо хэмжээ бүрт харгалзах AVC>P байна. Иймээс энэ тохиолдолд үйлдвэрлэл явуулахгүй бөгөөд нийлүүлэлтийн муруйг босоо тэнхлэгтэй давхцсан хэлбэрээр дүрсэлнэ.

Харин эрэлтийн муруй P.=MR. гэсэн байрлалд байвал пүүс п-max байлгахуйцаар үйлдвэрлэлийн тоо хэмжээг сонгож буй тохиолдолд үйлдвэрлэлийн тоо хэмжээ бүрт харгалзах P>AVC байна. Энэ нөхцөлд ТӨЗЗ дээрх пүүс эдийн засгийн ашигтай, алдагдалтай эсвэл хэвийн ашигтай ажиллаж болно.

Гэвч онолын хувьд пүүс product-г ЗЗ-д нийлүүлэх боломж байгаа гэдэг утгаараа MC-н муруй AVC-тэй огтлолцсон цэгээс дээшхи хэсгээр пүүсийн short-run supply curve дүрслэгдэнэ завсарла цэг.

Fairy tale

Эрт урьдын цагт нэгэн охин эцэг эхгүй өнчин ганцаараа амьдран суудаг байжээ. Нас бие гүйцэхийн хэрээр түүний гоо үзэсгэлэн цогцлон бүрдэх нь тэр гэнэ.

Нэгэн нарлаг өдөр охин унд, хүнсээ цуглуулахаар зах руу явах болов. Урдын л адил дуу аялаад, эргэн тойрноо сониуч хүүхэд шиг ажиглан явж байтал гэнэт түүнтэй нэгэн залуу мөргөлдөж охины гарнаас тортой алим нь мултран унах нь тэр гэнэ. Анзааргагүй зангаасаа болж эмэгтэй хүнийг гэмтээх шахсан залуу санаа зовинон охинд алимыг нь түүлцэж өгч байтал хаашаа ч бултаж боломгүй тийм гэнэхэн, хайр татсан нүдний харц залуу хүүг дөнгөлж орхиж гэнэ. "Уучлаарай өөртөө чинь танилцаж болох уу намайг ... гэдэг, намайг уучлаарай бүх зүйл надаас болсон" гэж түгдэрэн хэлэхэд бүсгүй хариуд нь "Зүгээр дээ миний л болгоомжгүйнх, намайг ... гэдэг. За за би явлаа" гээд царай нь улайгаад гүйгээд явчихав. Тэр мөчөөс хойш залуу бүсгүй, залуу хүү 2 нэгэн ижил шаналалд унах нь тэр гэнэ.

Үргэлжлэл бий ...